انحصار وراثت چیست؟ مدت زمان و مراحل و مدارک لازم آن را بدانیم

ما در گروه وکلای آرتین در این مقاله با توضیحات کامل در مورد انحصار وراثت و مدارک لازم و شرایط آن توضیحات لازم را به شما عزیزان به طوری که راهگشای شما باشد خواهیم داد:

متعلقات و اموال افراد به موت حقیقی یا فرضی به ارث می‌رسد. پس از اینکه شخصی فوت کرد باید ورثه متوفی تعیین شوند تا بتوان با تعیین سهم‌الارث افراد، ارث را تقسیم کرد و برای ما ترک تعیین و تکلیف کرد که انحصار وراثت نامیده می‌شود. موت فرضی اشاره به زمانی دارد فرد غایب بر اساس قانون و با شرایط خاصی به حکم دادگاه مرده فرض شود. اگر شخصی غایب مفقودالاثر باشد اموالش تقسیم نمی‌شود مگر بعد از ثابت شدن فوت او و یا گذشت یک مدت زمانی که عادتا چنین شخصی بعد از آن زنده نمی‎ماند.

وکیل انحصار وراثت

کلیه مراحل گرفتن گواهی حصر وراثت در تهران و کرج توسط وکیل انحصار وراثت مجرب در کوتاه ترین زمان و کمترین هزینه بدون مراجعه شما انجام خواهد شد. قابل توجه اینکه علی رغم تورم زیاد در یکسال گذشته و کاهش ارزش پول به جهت رعایت حال موکلان حق الوکاله اعلامی بسیار اندک افزایش پیدا کرده است.

 گواهی انحصار وراثت چیست؟

گواهی است که توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی صادر می شود و در آن ورثه میزان سهم الارث آن مشخص می شود.

آثار داشتن گواهی حصر وراثت چیست؟

ورثه یا هر ذی نفعی برای هر اقدام حقوقی در ادارات دولتی، دفاتر اسناد رسمی، بانک ها و … نیازمند گواهی مذکور است. بنابراین اگر انحصار وراثت نکنیم امکان تقسیم و یا انتقال ترکه و مراجعه به ادارات دولتی بانک ها نیست.

مدارک لازم برای درخواست انحصار وراثت چیست؟

گواهی فوت متوفی که از سال ۹۵ در بعضی استان ها از جمله تهران به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه درخواست گواهی فوت اخذ می شود.
استشهادیه محضری
شناسنامه متوفی
عقدنامه یا رونوشت
شناسنامه وراث
احیاناً وصیت نامه رسمی شخص فوت شده
گواهی تسلیم اطهارنامه مالیاتی برای متوفیان قبل از سال ۹۵ که تاکنون اقدامی نکرده اند.
نگران ناقص بودن مدارک یا عذم همکاری سایر ورثه نباشید با ما تماس بگیرید

برگه استشهادیه محضری حصر ورثه چیست؟

یکی از مراحل اخذ گواهی انحصار وراثت داشتن برگه استشهادیه است، به این صورت که ۳نفر در یکی از دفاتر اسناد رسمی حاضر می شوند و با پر کردن فرم مخصوص استشهادیه افراد فوت شده، گواهی می کنند که ورثه متوفی چه کسانی هستند؛ دفتر اسناد رسمی نیز امضا ایشان را گواهی و تصدیق می کند.

قانون جدید انحصار وراثت چیست؟

قانون جدیدی وجود ندارد فقط برای فوت شدگان بعد از سال ۹۵ نیاز به اخذ مالیات بر ارث برای گرفتن گواهی انحصار وراثت نیست.

آخرین تغییرات صدور گواهی انحصار وراثت در رویه قضایی

مطابق بخشنامه شماره ۳۸۳۸۴ مورخ ۷ /۷/ ۱۳۹۹ وزارت دادگستری اگر متوفی دارای اموالی بیشتر ۵۰۰ میلیون ریال معادل ۵۰ میلیون تومان باشد گواهی انحصار وراثت نامحدود صادر می شود و نیازمند نشر آگهی است.
بنابراین اگر شخص فوت شده اموالی کمتر از مبلغ ۵۰ میلیون تومان داشته باشد شوراهای حل اختلاف گواهی انحصار وراثت محدود صادر می‌کنند .مدت زمان آن به دلیل حذف پروسه نشر آگهی بسیار کوتاه تر خواهد بود .
مدت زمان اخذ انحصار وراثت محدود دارای اموال کمتر از پانصد میلیون ریال ۳ تا ۷ روز کاری است شایان ذکر است که سابق بر این ملاک برای حصر ورثه نامحدود سی میلیون ریال بود که هم اکنون مطابق بخشنامه جدید انحصار وراثت مذکور که مورد تایید ریاست قوه قضاییه در مورخ دوم مهر ۹۹ هم قرار گرفته است، اموال متوفی معادل ۵۰ میلیون تومان است.

 وکیل برای انحصار وراثت در تهران و کرج

توجه داشته باشید که گروه وکلای آرتین فقط وکالت انحصار وراثت در تهران و کرج را قبول می کنند.

در صورت عدم همکاری وراث در انحصار وراثت چه باید کرد؟

ممکن است که به هر دلیل یکی از وراث یا حتی به چند نفر از آنها دسترسی نباشد و یا همکاری لازم را نداشته باشند و یا خارج از کشور باشند. به عبارت دیگر به مدرک شناسنامه ایشان دسترسی نیست در این موارد به تقاضای ذی نفع شورای حل اختلاف از اداره ثبت احوال در این خصوص استعلام می کند. پس نگران عدم همکاری یکی از وراث مطلقاً نباشید.

برای گرفتن حصر ورثه باید به اداره دارایی مراجعه کرد؟

خیر، مگر اینکه متوفی قبل از سال ۹۵ فوت کرده باشد که بایستی گواهی از اداره مالیات اخذ شود.

از کجا شروع کنیم؟

اگر وکیل داشته باشید که تمام مراحل توسط وکیل دادگستری انجام خواهد شد در غیر این صورت بایستی با مدارک گفته شده به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایید و دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت بدهید. شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی که شما اعلام کنید صالح به صدور گواهی مذکور است.

سهم دولت از انحصار وراثت چقدر است؟

دولت سهمی ندارد و فقط هزینه دادرسی به مبلغ حدود ۲۰۰ هزار تومان در دفتر خدمات الکترونیک پرداخت می شود.

هزینه انحصار وراثت چقدر است؟

پرداخت مبلغ حدود ۲۰۰ هزار تومان در دفتر خدمات الکترونیک قضایی

هزینه نشر آگهی انحصار ورثه چقدر است؟  در سال ۹۹ رایگان است.

انواع گواهی:

اگر متوفی دارای اموال باشد بایستی گواهی انحصار وراثت نامحدود اخذ کرد و اگر دارای اموال نیست صرف گرفتن گواهی انحصار وراثت محدود کفایت می کند. توجه داشته باشید اگر بعداً بخواهید ملک یا مال موروثی را بفروشید نیازمند گواهی انحصار وراثت نامحدود می باشید.

از لحاظ هزینه بین این دو تفاوت نیست. اما حیث مدت زمان بین آنها اختلاف است. از مراحل اخذ گواهی انحصار وراثت نامحدود انتشار آگهی است. فاصله بین انتشار آگهی در روزنامه تا زمان صدور گواهی یک ماه است. در خصوص نشر آگهی نیز لازم نیست کار خاصی انجام بدهید شعبه شورای حل اختلاف به پرونده رسیدگی می کند و خودشان رایگان نشر آگهی می کنند.

نمونه گواهی انحصار وراثت نامحدود در سال ۱۳۹۹

نمونه گواهی انحصار وراثت نامحدود توسط وکیل

نمونه گواهی فوت متوفی

مدت زمان گرفتن گواهی

اگر به ما گروه وکلای آرتین وکالت برای گرفتن گواهی می دهید برای گواهی نامحدود ۴۰ روز و برای گرفتن گواهی محدود یک هفته کاری زمان لازم است.

گرفتن المثنی انحصار وراثت چگونه است؟

هر کدام از ذی نفعان و ورثه می توانند با مراجعه به مرجع صادر کننده گواهی درخواست کپی برابر اصل کنند.

✅ آیا امکان اعتراض به گواهی انحصار وراثت وجود دارد؟

بله هر کسی که نسبت به به مفاد آن اعتراض داشته باشد بدون قید مدت می تواند نسبت به اعتراض اقدام نماید

✅ اگر کسی از متوفی طلب داشته ولی اسامی وراث را نمی داند، این امکان وجود دارد که برای اخذ گواهی اقدام نماید؟

بله اگر وراث گواهی را اخذ نکرده باشند هر ذی نفعی می تواند از شورای حل اختلاف با ذکر دلیل ، تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت برای فرد فوت شده کند.

✅ اگر یکی از وراث خارج از کشور باشد و مدارک هم نمی دهد چه باید کرد؟

این سوال پاسخ داده شد هرکدام از وراث می تواند به تنهایی و بدون مدارک سایر وراث هم تقاضای صدور گواهی حصر ورثه کند در صورت اصل مدارک، از اداره ثبت اخوال استعلام خواهد شد.

✅ آیا دیر پرداخت کردن مالیات یا گرفتن گواهی انحصار وراثت مشمول جریمه است؟

خیر نگران نباشید بر طبق آخرین تغییرات قانون مالیات های مستقیم تاخیر در دادن اظهار نامه مالیات بر ارث مشمول جریمه نیست. مشروط بر اینکه متوفی بعد از ۱۳۹۵/۱/۱ فوت کرده باشد

✅ آیا حضور همه ورثه الزامی است؟

خیر اقدام یکی از ورثه برای گرفتن انحصار وراثت کافی است.برای دادن وکالت به ما هم مراجعه یکی از ورثه کفایت میکند.فقط ورثه ای که اقدام میکند لزوما باید در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد

✅ یکی از مراجعین پرسیده است که من با برادرم قهر هستم ولی می دانم او انحصار وراثت کرده است ولی هیچ اطللاعات دیگری ندارم مغازه پدری را هم در حال استفاده است؟

در جواب باید گفت اگر مطمئن هستید که گواهی اخذ شده است ولی شما اطلاعاتی در مورد شعبه و کلاسه پرونده ندارید توصیه می کنیم به ساختمان مرکزی شورای حل اختلاف در تهران مراجعه کنید تا از طریق رایانه با جستجوی نام متوفی و وراث از شعبه صادر کننده گواهی مطلع شوید.

یکی دیگر از مراجعین پرسیده است، بیش از ده سال قبل انحصار وراثت کرده ایم ولی الان مدارک آن گم شده است چه باید کرد؟

بهتر است که بدون اینکه اعلام کنید قبلاً تقاضای صدور گواهی مذکور را کرده اید دوباره اقدام به اخذ آن کنید.

سوال شده که پدر بزرگ ما در قم فوت شده است، امکان اخذ گواهی حصر وراثت از تهران هست؟

بر طبق قانون شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی صالح به صدور گواهی است. اما می توانید اعلام کنید که در تهران زندگی می کرده است، در این خصوص کنکاش نخواهد شد، بنابراین اعلام اشتباهی محل فوت متوفی ضمانت اجرایی ندارد.

اگر کسی به صورت عمدی یکی از وراث را از شورای حل اختلاف پنهان کند و گواهی انحصار وراثت خلاف واقع اخذ کند مرتکب جرم کلاه برداری شده است (ماده ۹ قانون تصدیق انحصار وراثت)

تنظیم شخصی سند رسمی انتقال مال منقول و غیر منقول با گواهی انحصار وراثت محدود میسر نیست.

اگر به شخصی، غیر از وکیل دادگستری وکالت در اخذ گواهی انحصار وراثت داده شود هرچند وکالت محضری و اداری باشد، لزوماً بایستی این کار توسط وکیل دادگستری انجام شود.
قابل توجه هم وطنان عزیز در خارج کشور که در ایران نیازمند وکیل برای اخذ گواهی انحصار وراثت هستند، می توانند با تلفن های دفتر با ما در تماس باشند

وراث چه کسانی هستند؟
سوالی است که جواب آن مفصل است اجمالاً اینکه مذاهب و ادیان شناخته شده در قانون اساسی در مسئله ارث از مقررات مربوط به خود پیروی می کنند اما برای ایرانیان مسلمان و شیعه ملاک عمل مقررات قانون مدنی است. وراث نسبی بر طبق قانون ۳ دسته هستند که در صورتی که حداقل یک نفر از طبقه قبل باشد نوبت به افراد طبقه بعد نمی رسد.

طبقات ارث مطابق قانون مدنی

طبقه اول:
همسر متوفی
پدر و مادر
فرزندان و در نبود فرزند، نوه یا نوه ها
طبقه دوم:
پدر بزرگ و مادربزرگ
همسر متوفی
خواهر و برادر و در نبود ایشان فرزندان آنها
طبقه سوم:
همسر متوفی، عمه، عمو، دایی، خاله متوفی و در نبود ایشان فرزندان آنها
در نبودن افراد مذکور نوبت به عمه، عمو، خاله، دایی، پدر و مادر متوفی می رسد.
زن و شوهر به عقد دائمی هم در تمام طبقات جزء وراث محسوب می شوند.

برای مطالبه مهریه از وراث هم نیاز به انحصار وراثت است؟

بله قطعاً، چه از طریق دادگاه مطالبه مهریه شود و چه از طریق اداره اجرای ثبت، یکی از مدارک لازم گواهی حصر وراثت است. توضیح مختصر اینکه اگر متوفی مالی داشته باشد اول بدهی او مثل مهریه پرداخت می شود و بقیه مال بین وراث تقسیم خواهد شد.

در مورد گم شدن انحصار وراثت توضیح بدهید؟

عنایت داشته باشید اگر شماره پرونده و شعبه را داشته باشید به راحتی می توان کپی برابر اصل درخواست کرد. اگر آن هم نداشته باشید و بدانید در کدام شهر بوده و مربوط به هفت هشت سال اخیر باشد از طریق جستجوی کدملی در رایانه دادگاه یا شورا قابل پیگیری است. اگر پرونده قدیمی باشد و در بایگانی راکد باشد نیازمند دانستن شماره پرونده و شعبه است. نکته ظریف اینکه اگر سابقاً در دفترخانه انتقال صورت گرفته باشد حتماً یک نسخه کپی در مدارک آن دفترخانه و سند تنظیمی وجود دارد. بنابراین می توانید به آنجا مراجعه کنید و اگر هیچ یک از موارد بالا نیست خوب دوباره باید دادخواست داد.

مراحل انحصار وراثت خانه چگونه است؟

در این مطلب مراحل گام به گام انحصار وراثت نوشته شده است و بهتر است از ابتدا مطالعه کنید. اما به صورت خلاصه اگر شما گواهی مذکور را اخذ نکنید وراث نمی توانند بفروشند و تقسیم کنند ملک نیز چنین است و ابتدا گواهی حصر وراثت تقاضا می شود و پس از آن با دادن اظهارنامه مالیات بر ارث توسط یکی از ورثه، مالیات پرداخت می شود. بعد از آن هرکدام از ورثه به تنهایی می توانند سهم خود را از ملک ولو با عدم رضایت سایر ورثه انتقال رسمی بدهد. بدیهی است که همه ورثه با هم می توانند کل ملک موروثی را به نام هرکه بخواهند انتقال رسمی بدهند و یا حتی به اداره ثبت اسناد مراجعه کنند و تقاضای سند تفکیکی به قدرالسهم خود کنند مراحل انحصار وراثت خودرو هم مثل ملک است.

در خصوص مراحل انحصار وراثت املاک قولنامه ای هم سئوال می شود. در صورتی که متوفی ملکی فاقد سند رسمی داشته است اگر وراث بخواهند تقسیم کنند و بفروشند به صورت سند عادی (چه در نزد بنگاه یا غیر آن و چه با کد رهگیری و غیر آن) نیازمند گواهی انحصار وراثت هستند تا مشخص شود که ورثه زمان فوت متوفی به صورت قانونی چه کسانی بوده اند. فرض کنید کسی خریدار زمین قولنامه ای باشد او حتماً بایستی مطالبه نسخه ای از گواهی مذکور کند تا مطمئن شود همه ورثه امضاء کرده و فروخته اند.

نکته : هرکس از ورثه که برای اعطای وکالت به دفتر وکالت مراجعه می کند برای گرفتن انحصار ورثه میبایستی در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشد.

نمونه دادخواست انحصار وراثت توسط ذی نفع

تفاوت حصر وراثت با انحصار وراثت چیست؟

منظور از هر دو اصطلاح یکی است و تنها اختلاف در لفظ و عبارت است و گرنه در عمل و رویه قانونی یکی هستند.

ماترک متوفی چیست؟

منظور از ماترک، اموال و حقوقی است که از متوفی باقی مانده است. مانند مال منقول، وجه نقد (سپرده در بانک)، خودرو، و مال غیر منقول مانند زمین، خانه و … و حقوق مثل حق قصاص، شفعه، حق خیار و … طلب متوفی از شخص دیگر هم جزو دارایی و اموال او محسوب می شود و وراث به عنوان قائم مقام قانونی او می توانند مطالبه و اقامه دعوی کنند.

هر شخصی می تواند تا یک سوم اموال (ثلث) را به نفع هر شخص یا اشخاص از ورثه و غیر آن وصیت کند. در فقه و حقوق مالکیت وراث نسبت به ترکه وقتی کامل و مشخص می شود که دیون و وصایای متوفی از کل ترکه خارج شده باشد. به عبارت دیگر پس از کم کردن وصیت درست قانونی و پرداخت بدهی متوفی هر آنچه از اموال متوفی مانده باشد بین وراث تقسیم خواهد شد.